GABINET LOGOPEDYCZNY I NEUROTERAPII EEG BIOFEEDBACK PIOTRKÓW TRYBUNALSKI

EEG biofeedback polega na świadomej obserwacji zmian zachodzących w aktywności naszego mózgu i zamianie nieprawidłowego rytmu na pożądany. Oscylacje fal, czyli ciągłe zmiany amplitudy określonych pasm częstotliwości, są rejestrowane za pomocą EEG podłączonego do komputera. Informacja zwrotna, jaką otrzymuje pacjent o aktywności swoich fal mózgowych, wyświetlana jest na monitorze obserwowanym przez pacjenta. Jego zadaniem jest zmiana aktywności fal mózgowych podczas obserwowania bieżącej rejestracji sygnału EEG. Parametry treningu ustala terapeuta kontrolujący przebieg całego treningu. By ułatwić pacjentom zadanie, podczas terapii jako informacje zwrotną wykorzystuje się aplikacje graficzne (gry komputerowe o bardzo uproszczonej formie) sterowane, zamiast joystickiem, klawiaturą, czy myszką, sygnałem EEG rejestrowanym przez komputer. Prawidłowo wykonane zadanie polega na wygaszeniu niepożądanych oraz wzmocnieniu pożądanych częstotliwości fal. Wielokrotne powtarzanie treningów ma na celu wprowadzenie stałych zmian w aktywności mózgu, świadomej kontroli tych zmian oraz wykorzystywania tych umiejętności w życiu codziennym.

Do treningów wykorzystywana jest komputerowa technika, za pomocą której dokonuje się jakościowej i ilościowej oceny zapisu fal mózgowych (EEG) z różnych obszarów mózgu. Komputer wyposażony jest w specjalną przystawkę do sprzężenia zwrotnego. Informacje uzyskane w ten sposób pozwalają kontrolować i poprawiać obserwowane parametry, a tym samym czynność fizjologiczną. Dzięki systematycznemu treningowi dziecko uczy się pozytywnie zmieniać wzorzec generowanych fal mózgowych. Wyraźne i zauważalne zmiany w funkcjonowaniu ucznia (poprawa koncentracji, zdolności poznawczych, uspokojenie, wyciszenie emocji) pedagodzy obserwują już po 20 systematycznych treningach w ciągu jednego roku szkolnego (nie rzadziej niż raz w tygodniu). Trening/terapia metodą EEG Biofeedback jest nieinwazyjna i nie ma żadnych skutków ubocznych.

DLA OSÓB ZDROWYCH:
⇒ w celu poprawy szybkości zapamiętywania, uczenia się i przypominania materiału,
⇒ dla osób, których praca wiąże się z nadmiernym stresem, dużą odpowiedzialnością, koniecznością podejmowania szybkich decyzji,
⇒ dla osób pracujących twórczo, uprawiających sport wyczynowo,
⇒ dla poprawy zdrowia w zaburzeniach psychosomatycznych i psychologicznych,
⇒ przy zaburzeniach uwagi i koncentracji,
⇒ przy nadpobudliwości ruchowej, agresji, apatii (zespoły ADHD, ADD),
⇒ przy problemach szkolnych (gorsze wyniki w nauce, dysleksja, dysgrafia, itp.),
⇒ przy przewlekłych bólach głowy i migrenach,
⇒ przy zaburzeniach snu, przy zespole chronicznego zmęczenia,
⇒ przy stanach lękowych, natręctwach, depresji,
⇒ przy terapii uzależnień,
⇒ przy tremie, napięciu wewnętrznym, złej samoocenie.

W CHOROBACH NEUROLOGICZNYCH I PSYCHICZNYCH:
⇒ w dziecięcym porażeniu mózgowym,
⇒ w rehabilitacji po urazach czaszki,
⇒ po udarach mózgu.

Celem EEG Biofeedback jest pozytywna regulacja fal mózgowych, czyli zmiana wzorca fal mózgowych w procesie treningowym. Każdy mózg wytwarza fale mózgowe. Są to pasma stałe: delta, theta, alfa, SMR, beta 1, beta 2, oraz okresowo występujące pasmo gamma. Wzorzec fal mózgowych jest to mieszanka procentowego udziału poszczególnych fal mózgowych, charakterystyczna dla danej osoby i leży on u podstaw naszego zachowania. Wzorzec ten ulega zmianom w czasie czuwania, senności, zmęczenia, relaksu, emocji, koncentracji uwagi, twórczości, a także w przebiegu różnych zaburzeń pracy mózgu (neurologicznych, psychosomatycznych, psychicznych), jak również zmienia się z wiekiem, po podaniu leków, w sytuacji głodu, gorączce itp. Poszczególne fale mózgowe wpływają na różne nasze aktywności, np. sen, koncentrację uwagi, relaks, dobre samopoczucie czy poziom stresu. Metoda EEG Biofeedback za pomocą sprzężenia zwrotnego, tj. nagrody za uzyskanie odpowiednich parametrów pomaga pacjentowi uczyć się, jak kierować swoją czynnością bioelektryczną mózgu, aby zwiększać występowanie pożądanych i hamować występowanie niepożądanych fal mózgu. Treningi prowadzą stopniowo do harmonizacji i stabilizacji czynności mózgu oraz do poprawy wzorca bioelektrycznego (EEG) mózgu w przypadku jego zaburzenia.


 

Treningi EEG Biofeedback doskonalą i usprawniają pracę mózgu.
Zwykle efektem treningów jest:
⇒ zwiększenie zasobów pamięciowych,
⇒ wzrost koncentracji,
⇒ przyspieszenie procesów kojarzeniowych,
⇒ poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej,
⇒ rozwój kreatywność i twórczego myślenia,
⇒ łatwiejsze opanowywanie tremy i silnych emocji,
⇒ wzrost samooceny,
⇒ wzrost wytrzymałości poznawczej oraz motywacji do nauki i do pracy.

Czas ten ustala się stosownie do wieku pacjenta i rodzaju problemu, zwykle jedna sesja trwa 30-45 minut. Długość terapii (liczba treningów) obejmuje mniej więcej ok 30 sesji u osób zdrowych, poprzez 30-40 w zaburzeniach snu i lękowych, do 60 lub więcej sesji w ADHD, ADD i zaburzeniach neurologicznych. Ważna jest systematyczność, treningi powinny odbywać się 1-2 razy w tygodniu, Minimalna częstotliwość sesji – jedna tygodniowo, przerwa nie powinna przekraczać 7 dni.





 

Treningi EEG-Biofeedback idealnie nadają się dla uczniów, studentów, artystów, menagerów, polityków, sportowców.
Pozwala na doskonalenie pamięci i koncentracji uwagi,wzrost motywacji do pracy i do nauki,poprawa wytrzymałości/wytrwałości w pracy i w nauce, wzrost koordynacji i organizacji umiejętności poznawczych, usprawnienie motoryki i koordynacji wzrokowo-ruchowej, zwiększenie odporności na stres, podniesienie samooceny.





 

PASMO DELTA (0,5-4 Hz) – regeneracja podczas snu.
Fala delta jest najwolniejsza ze wszystkich fal mózgowych. To stan nieświadomości obecny w czasie głębokiego snu. W paśmie Delta następuje większe uwalnianie hormonu wzrostu, dlatego sen jest bardzo ważny w okresie dojrzewania. Wtedy następuje redukcja wydzielania kortyzolu- hormonu kory nadnerczy, odpowiadającego za stres i proces starzenia się. Zwiększa się także poziom DHEA (hormon odpowiadający za poziom nastroju, pamięć i koncentrację) i melatoniny, które także towarzyszą procesom starzenia się organizmu. To dlatego głęboki sen jest zbawienny dla uzdrawiania i regeneracji. W niektórych przypadkach fale delta są obrazem patologicznym charakteryzującym uszkodzenia mózgu (np. guzy). Wysoka delta towarzyszy zespołom zaburzeń uwagi. Jej hamowanie jest włączane do treningu neurofeedback w przypadku ADD (zaburzenia uwagi) i ADHD ( zespół nadpobudliwości psychoruchowej).

PASMO THETA (4-8 Hz) – koncentracja i pamięć.
Fala Theta znajduje się bezpośrednio na progu podświadomości. Towarzyszy nam przez większą część snu. Jest nazywana bramą do nauki i pamięci. Te częstotliwości występują podczas głębokiej medytacji. Mamy wtedy dostęp do całej pamięci naszego mózgu. Zwiększając falę Theta w trakcie medytacji, poprawiamy kreatywność, intensyfikujemy proces uczenia się, łagodzimy stres i budzimy intuicję. Świadomość może wtedy funkcjonować w wymiarze, który charakteryzuje głębsze poziomy koncentracji. Z drugiej strony, występowanie fal Theta w nieadekwatnych sytuacjach może łączyć się z zaburzeniami czynności wzgórza (część mózgu odpowiedzialna m.in. za wstępną ocenę bodźców zmysłowych i integrację bodźców czuciowych i ruchowych). U większości osób występuje z przewagą w lewej okolicy skroniowej. Jej zwiększony udział może wiązać się z zaburzeniami uwagi lub mikrouszkodzeniami mózgu. Niewielki nadmiar Thety powoduje kłopoty z koncentracją i wywołuje uczucie senności. Na ogół nadmiar fal Theta w płatach czołowych powoduje dekoncentrację i problemy w skupieniu uwagi (ADD, ADHD). Bardzo duży nadmiar tej fali charakterystyczny jest dla depresji, zamkniętych uszkodzeń głowy oraz epilepsji. Patologiczny nadmiar Thety obrazuje śpiączkę (coma) typu Theta. Redukcja fali Theta jest możliwa dzięki treningom neurofeedback. Jest stosowana w przypadku wszystkich zaburzeń uwagi (m.in. ADD, ADHD) oraz przy leczeniu bezsenności. Hamowanie fal Theta może polepszyć koncentrację, zdolność ogniskowania uwagi, pomaga zwiększać czujność.

PASMO ALFA (8-12 Hz) – twórczość i relaks po zamknięciu oczu.
Fala Alfa pojawia się zaraz po zamknięciu oczu. W tym stanie znajdujemy się zawsze na krótko przed zaśnięciem i zaraz po przebudzeniu, a także czasem w chwilach głębokiego zamyślenia lub skupienia. Podczas stanu Alfa nasza uwaga skupiona jest na tym, co jest wewnątrz nas samych. Mamy wtedy pełny dostęp do obydwu półkul mózgowych, co znacznie wspomaga wizualizację i wyobraźnię. W Alfie zaczynamy uzyskiwać dostęp do bogactwa kreatywności, które znajduje się poniżej naszej świadomości. Charakteryzuje ona wewnętrzne poziomy aktywności umysłowej, spokój, odpoczynek, pozytywne myślenie, inspirację, twórczość. W tym stanie jesteśmy odprężeni, nieruchomi ale nie senni, cisi, świadomi. Wtedy najlepiej się myśli twórczo. To jest miejsce głębokiego odpoczynku, ale niedostateczne dla medytacji. Fale te zanikają w czasie wysiłku tak fizycznego, jak i umysłowego. Nadmierna Alfa może powodować zaburzenia koncentracji, co pogarsza wyniki w nauce. Zbyt niska emisja tej fali charakteryzuje obniżony nastrój, depresję. Przy niskiej Alfie mamy zaniżoną samoocenę i słabszą motywację do działania. Przy problemach z nauką oraz w dysfunkcjach związanych z zaburzeniami uwagi w treningach neurofeedback obniża się najczęściej właśnie fale Alfa. Treningi zwiększające emisję fali Alfa towarzyszą leczeniu depresji, stosuje się je w obniżonym nastroju, ale także chcąc poprawić kreatywność i motywację.

PASMO BETA > 12 Hz – przytomność umysłu i skupienie.
Zakres fal Beta to najczęstszy stan naszego umysłu. Jesteśmy wtedy przytomni, skupieni na odbieraniu bodźców zewnętrznych za pomocą zmysłów: wzroku, słuchu, dotyku, smaku i węchu. W tym paśmie przeżywamy wszystkie emocje (radość, gniew, strach, zdziwienie, ciekawość). Sprzyja ono inspirującej energii i działaniu, charakteryzuje logiczne, analityczne, intelektualne myślenie i werbalną komunikację. Ze względu na bardzo szeroki zakres, fale Beta podzielono na trzy podzakresy, które funkcjonują jako osobne fale, mające odmienny, często przeciwstawny wpływ na różne sfery ludzkiej psychiki: SMR (12-15Hz), Beta1 (16-18Hz) i Beta2 (18-36Hz).

SMR (12-15Hz) (niska Beta) – odbiór informacji z 5 zmysłów.
Fala SMR nazywana jest również rytmem sensomotorycznym lub czuciowo-ruchowym. Towarzyszy przede wszystkim odbieraniu świata poprzez wszystkie zmysły: wzrok, słuch, smak, węch, dotyk. Odpowiada za relaks z zewnętrzną uwagą. Jesteśmy wtedy odprężeni, ale gotowi obserwować świat. Prawidłowo, wyższa aktywność tej fali powinna być w półkuli niedominującej. Zbyt niski poziom SMR towarzyszy deficytom uwagi. Jest obecny również w zaburzeniach ze spektrum autyzmu oraz przy deficytach intelektualnych. Niski poziom tej fali występuje także w zaburzeniach lękowych i PTSD (syndrom stresu pourazowego). Zbyt wysoki poziom SMR w półkuli dominującej powoduje problemy z koncentracją przy jednoczesnym wzroście pobudzenia ogólnego. Za pomocą neurofeedbacku można wykonywać ćwiczenia polegają na zwiększeniu poziomu emisji SMR w półkuli niedominującej (genetycznie nieprzeważającej), przy jednoczesnym zmniejszeniu w półkuli dominującej – u większości ludzi dominuje półkula lewa, co przekłada się na praworęczność. Pomaga to w poprawie koncentracji przy jednoczesnym wyciszeniu wewnętrznym. Treningi neurofeedback obejmują również zwiększanie SMR przy takich zaburzeniach jak depresja, lęki, deficyty uwagi , upośledzenie umysłowe, autyzm. Prawidłowa emisja SMR zmniejsza także zaburzenia związane z funkcjonowaniem społecznym, takie jak m.in. Zespół Aspergera.

BETA 1 (15-18 Hz) (średnia Beta) – umysłowa fabryka formy.
Emisja fali Beta1 odpowiada intensywnemu i świadomemu wysiłkowi umysłowemu. Im większa częstotliwość, tym większe pobudzenie twórcze i abstrakcyjne myślenie. Jesteśmy wówczas świadomi bodźców pochodzących z zewnątrz, umiemy też panować nad emocjami. Nasza uwaga jest skupiona. Koncentrujemy się na wykonywaniu zadań, rodzą się wtedy nowe pomysły. Niski poziom Bety1 towarzyszyć może deficytom intelektualnym i/lub zaburzeniom koncentracji uwagi. Zbyt wysoka wartość Bety1 w półkuli niedominującej (genetycznie nieprzeważającej) zaburza emisję fali SMR, co w konsekwencji wiąże się z rozchwianiem emocjonalnym i deficytami uwagi. Trening fal Beta jest najczęściej stosowanym treningiem w neurofeedbacku. Pomaga w przygotowaniu do egzaminów, podczas zawodów, występów i prezentacji. Umożliwia grupowanie i analizę informacji. Stosowany jest również do zwiększania możliwości intelektualnych i kreatywności, Polecany dla zawodowych sportowców, osób pracujących i podejmujących decyzje pod presją (menagerów), muzyków, aktorów i tych osób, dla których wysokie poziomy koncentracji są kluczem do sukcesu. Trening Beta1 zwiększa zdolności umysłowe i podnosi poziom inteligencji.

BETA2 (18-40Hz) (wysoka Beta) – na fali niepokoju.
Fala Beta2, towarzyszy nam w trakcie intensywnej pracy umysłowej. Jest jednak falą stresogenną i powoduje uczucie niepokoju. Związana jest ze zwiększonym napięciem emocjonalnym, gdyż jej emisja towarzyszy wydzielaniu adrenaliny odpowiedzialnej za stan gotowości organizmu. Zbyt długie pozostawanie w takim stanie powoduje wysokie zużycie energii, a więc stanowi obciążenie bioenergetyczne, gdyż duże dawki adrenaliny wpływają toksycznie na organizm. Skutkiem jej nadmiernego udziału może być podwyższone ciśnienie tętnicze oraz napięcie mięśniowe i odczucie głębokiego stresu. Fala Beta2 występuje w stanach stresu oraz niepokoju. Jest obecna przy depresji i myślach negatywnych. Nasila się przy tremie i w stanach lękowych. Trening neurofeedback obejmuje zawsze hamowanie fali beta2. Niektóre jej wąskie zakresy odpowiadają za lęki. Inne są hamowane w przypadku natrętnych negatywnych myśli (tzw. ruminacji). Całe pasmo hamowane jest zawsze w stanach podwyższonego napięcia, stresu, a także we wszystkich zaburzeniach związanych z uwagą i intelektem.

PASMO GAMMA (>40 Hz) – równoczesne przetwarzanie i skojarzenia.
Fale gamma są najsłabiej poznaną grupą fal mózgowych. Są też jedyną grupą częstotliwości znalezioną w każdej części mózgu. Związane są z obróbką informacji skojarzeniowych. Ich występowanie zauważono również w stanach skrajnych emocji i przeżyć. Ze względu na słabą wiedzę na temat tej częstotliwości, nie włącza się tej fali do treningów neurofeedbacku.